Bối cảnh chính sách — Phân bón sẽ chịu thuế GTGT 5 %

Bối cảnh chính sách — Phân bón sẽ chịu thuế GTGT 5 %

Theo Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi, kể từ ngày 1/7/2025, mặt hàng phân bón sẽ bị đưa vào diện chịu thuế GTGT với mức thuế GTGT 5 %. vinachem.com.vn+3THƯ VIỆN PHÁP LUẬT+3Thời Báo Tài Chính Việt Nam+3

Trước đây, phân bón được xếp vào đối tượng không chịu thuế GTGT 5 % đầu ra — tức là khi bán ra, doanh nghiệp không tính thuế GTGT vào giá bán. Tuy nhiên, các chi phí đầu vào (nguyên liệu, hóa chất, vật tư, năng lượng…) vẫn chịu thuế GTGT; mà vì doanh nghiệp không được khấu trừ thuế đầu vào, chi phí thuế GTGT đầu vào này bị “ôm” vào giá thành sản xuất, làm tăng giá vốn. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+4vinachem.com.vn+4Mekong ASEAN+4

Việc chuyển phân bón từ “không chịu thuế” sang “chịu thuế GTGT 5 %” sẽ mở ra khả năng để doanh nghiệp khấu trừ thuế GTGT đầu vào, tức là tách phần thuế đầu vào ra khỏi chi phí sản xuất. Điều này là cơ sở để có dư địa điều chỉnh lại giá bán. Laodong+3vinachem.com.vn+3Mekong ASEAN+3

Vậy, chính sách này sẽ dẫn đến kết quả thế nào trên thị trường phân bón — giá có tăng không, ai được lợi, ai chịu tổn hại — chúng ta phân tích tiếp.

2. Liệu giá phân bón có tăng không?

Trở lại câu hỏi “giá có tăng hay không” — câu trả lời là có thể, nhưng không chắc tăng mạnh, thậm chí có khả năng giá giảm trong một số trường hợp. Dưới đây là những phân tích chi tiết:

a) Áp lực tăng giá từ thuế GTGT 5 %

Khi phân bón trở thành mặt hàng chịu thuế GTGT 5 %, doanh nghiệp bán phân phải cộng vào giá bán phần thuế GTGT 5 % đó cho người mua (nông dân, đại lý). Về lý thuyết, nếu không có điều chỉnh nào khác, giá bán sẽ tăng so với trước — bởi trước đây người mua không phải trả thuế GTGT đầu ra, nay họ sẽ phải gánh phần đó.

b) Khấu trừ thuế đầu vào — lợi thế chi phí

Tuy nhiên, điểm mấu chốt là khi phân bón chịu thuế GTGT 5 %, doanh nghiệp được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, nghĩa là chi phí mà trước đây “ôm thuế đầu vào” có thể được tách ra khỏi giá vốn sản xuất. Điều này có tác dụng giảm giá vốn thực tế nếu quản lý tốt. Các chuyên gia, hiệp hội phân bón và các đơn vị nghiên cứu đều cho rằng, nhờ việc khấu trừ này, doanh nghiệp có “dư địa” để điều chỉnh giảm giá phân bón. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+4vinachem.com.vn+4Laodong+4

Ví dụ, một số phân tích định lượng cho rằng:

• Giá phân ure trong nước có dư địa giảm khoảng 2 %
• Giá phân DAP giảm khoảng 1,13 %
• Giá phân lân giảm khoảng 0,87 %
• Giá NPK có thể thay đổi rất nhẹ, thậm chí tăng 0,09 % hoặc giữ nguyên Thời Báo Tài Chính Việt Nam+4Báo Dân tộc và Phát triển+4vinachem.com.vn+4

Do đó, trong trường hợp doanh nghiệp chuyển phần lợi ích từ thuế đầu vào vào giá bán, giá bán có thể giảm nhẹ hoặc không tăng mạnh so với trước.

c) Tác động từ phân bón nhập khẩu

Một điểm cần lưu ý: phân bón nhập khẩu sẽ chịu ảnh hưởng khác. Khi luật mới áp dụng, phân bón nhập khẩu cũng sẽ phải chịu thuế GTGT 5 % đầu ra (với hàng hóa đã nhập, khi bán ra trong nội địa). Do vậy, giá phân bón nhập khẩu có thể tăng khi bị đánh thuế đầu ra 5 %. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+4vinachem.com.vn+4Laodong+4

Nhưng, vì phân bón nội địa chiếm tỉ trọng lớn trong thị trường (khoảng 70 % sản lượng tiêu thụ) và có thể điều chỉnh giá bán để giữ tính cạnh tranh, các doanh nghiệp nội địa có thể dẫn dắt mặt bằng giá chung, buộc các sản phẩm nhập khẩu cũng phải điều chỉnh giảm hoặc giữ giá hợp lý để cạnh tranh. Mekong ASEAN+5VnEconomy+5Entrade X by DNSE+5

Kết hợp các yếu tố — giá thực tế có thể biến động nhẹ

Tổng hợp lại:

• Có áp lực tăng giá vì thuế đầu ra 5 %
• Nhưng có điều kiện giảm chi phí nhờ khấu trừ thuế đầu vào
• Doanh nghiệp có thể chọn giảm giá bán (cạnh tranh) thay vì chuyển hết chi phí vào người mua
• Phân bón nhập khẩu có thể tăng giá, nhưng cũng chịu áp lực cạnh tranh từ hàng nội địa

Do đó, giá phân bón có thể tăng nhẹ, hoặc giữ ổn định, thậm chí giảm nhẹ trong một số loại phân hoặc khu vực có cạnh tranh mạnh. Dự báo chung của giới chuyên gia là giá phân bón đến tay nông dân có “dư địa giảm từ 1 % đến 5 %” trong nhiều trường hợp. Mekong ASEAN+3Entrade X by DNSE+3vinachem.com.vn+3

3. Lợi thế & rủi ro của chính sách thuế mới

Chính sách áp thuế GTGT 5 % cho phân bón không chỉ tác động tới giá mà còn mang theo nhiều lợi thế và thách thức khác. Dưới đây là những điểm chính.

✅ Những lợi thế

1. Khấu trừ thuế đầu vào — giảm chi phí cho doanh nghiệp nội địa
   Khi được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, doanh nghiệp nội địa xem như tách được phần thuế phát sinh từ nguyên liệu, vật tư ra khỏi giá vốn sản xuất. Nhờ đó, chi phí sản xuất thực tế giảm và doanh nghiệp có thể tăng biên lợi nhuận hoặc giảm giá bán. Laodong+3Mekong ASEAN+3vinachem.com.vn+3
2. Cải thiện tính cạnh tranh nội địa — giảm phụ thuộc nhập khẩu
   Trước đây, phân bón nhập khẩu có lợi thế vì doanh nghiệp nhập khẩu đã được khấu trừ thuế trong nước hoặc có ưu đãi từ nước xuất khẩu. Khi phân bón nội địa cũng được hưởng chính sách thuế mới, khoảng cách chi phí với hàng nhập khẩu sẽ hẹp lại. Doanh nghiệp nội địa có thể chủ động giảm giá bán để cạnh tranh mạnh hơn. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+3Mekong ASEAN+3vinachem.com.vn+3
3. Động lực đầu tư, đổi mới công nghệ
   Khi chi phí nguyên liệu được khấu trừ và lợi nhuận có thể cải thiện, doanh nghiệp phân bón có động lực hơn để đầu tư vào dây chuyền mới, công nghệ cao, sản xuất phân bón hiệu suất cao, thân thiện môi trường. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+3Báo Dân tộc và Phát triển+3Entrade X by DNSE+3
4. Công bằng thuế trong chuỗi sản xuất
   Chính sách mới giúp đảm bảo nguyên tắc thuế GTGT là thuế trung tính: tất cả các ngành sản xuất hàng hóa trong nền kinh tế nội địa đều phải chịu thuế GTGT, đầu vào được khấu trừ — tránh bất cập khi phân bón là ngành ngoại lệ. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+2Báo Dân tộc và Phát triển+2
5. Tăng nguồn thu ngân sách
   Khi phân bón chịu thuế GTGT đầu ra 5 %, Nhà nước có thể thu được khoản thuế mới từ việc bán phân bón. Ví dụ, một số tính toán dự báo thu thêm ~1.541 tỷ đồng mỗi năm từ mặt hàng phân bón. Entrade X by DNSE

⚠️ Những rủi ro & bất lợi

1. Rủi ro tăng giá nếu doanh nghiệp chuyển chi phí sang người dùng
   Nếu doanh nghiệp không giảm phần lợi ích từ thuế đầu vào mà vẫn chuyển chi phí đầu ra 5 % vào giá bán, người mua (nông dân) có thể phải chịu giá cao hơn. Điều này đặc biệt dễ xảy ra nếu thị trường thiếu cạnh tranh hoặc doanh nghiệp chiếm ưu thế thị phần.
2. Doanh nghiệp nhỏ / hộ sản xuất khó khăn trong việc khấu trừ
   Hệ thống khấu trừ thuế yêu cầu doanh nghiệp có hóa đơn, chứng từ hợp lệ, thực hiện báo cáo, kê khai đúng – những doanh nghiệp nhỏ, hộ cá nhân hoặc vùng nông thôn có thể khó đáp ứng. Nếu không được hưởng khấu trừ đầy đủ, họ vẫn bị gánh chi phí thuế đầu vào. THƯ VIỆN PHÁP LUẬT+1
3. Khó khăn khi sản phẩm phân bón vừa chịu thuế suất 5 % vừa 10 %
   Có trường hợp doanh nghiệp sản xuất cả hàng hóa chịu thuế 5 % và chịu thuế 10 %, nguyên liệu đầu vào thuế suất 10 %, việc phân bổ khấu trừ giữa các loại thuế suất sẽ phức tạp và có thể gây vướng mắc kế toán, gây lên chi phí tuân thủ. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+1
4. Khả năng trục lợi, nâng giá ảo
   Có lo ngại một số doanh nghiệp có thể lợi dụng cơ hội để tăng giá bán một phần (nâng khống) khi đưa thuế GTGT vào hệ thống, nhất là khi giám sát thị trường còn lỏng lẻo. Thời Báo Tài Chính Việt Nam+1
5. Tác động đến doanh nghiệp nhập khẩu
   Mặc dù doanh nghiệp nhập khẩu cũng chịu thuế GTGT, nhưng chi phí hạ nguồn, logistics, rủi ro biến động ngoại hối, thuế nhập khẩu, cạnh tranh nội địa… có thể khiến họ chịu áp lực hơn trong môi trường thuế mới.
6. Biến động giá nguyên liệu, chi phí đầu vào khác
   Thuế GTGT không phải là yếu tố duy nhất quyết định giá phân bón. Giá khí, nguyên liệu hóa chất quốc tế, chi phí vận chuyển, biến động tỷ giá, chính sách quốc tế đều có thể ảnh hưởng mạnh — nếu chi phí đầu vào tăng mạnh, thì dù thuế mới có hỗ trợ cũng khó chắn đỡ cả.

4. Kết luận & dự báo

Tóm lại:

• Việc áp thuế GTGT 5 % với phân bón từ 1/7/2025 là một thay đổi quan trọng trong chính sách thuế đối với ngành phân bón Việt Nam. THƯ VIỆN PHÁP LUẬT+1
• Mặc dù có áp lực tăng giá do thuế đầu ra, chính sách khấu trừ thuế đầu vào tạo điều kiện để doanh nghiệp nội địa giảm giá thành hoặc giữ giá ổn định.
• Trong nhiều kịch bản, giá phân bón khi đến tay nông dân có thể giảm nhẹ (1-5 %), hoặc không thay đổi đáng kể, tùy loại phân và điều kiện cạnh tranh. Mekong ASEAN+3Entrade X by DNSE+3vinachem.com.vn+3
• Lợi thế chủ yếu thuộc về các doanh nghiệp nội địa có năng lực quản trị, chứng từ hợp lệ, cạnh tranh cao — họ sẽ được khấu trừ thuế đầu vào, nâng lợi nhuận hoặc giảm giá.
• Rủi ro lớn nhất là doanh nghiệp đẩy phần chi phí sang người tiêu dùng, dẫn đến tăng giá bất lợi cho nông dân, và khó khăn trong áp dụng khấu trừ cho doanh nghiệp nhỏ.

Gợi ý khuyến nghị

• Cơ quan quản lý cần giám sát chặt chẽ để ngăn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng nâng giá bất hợp lý.
• Doanh nghiệp cần tính toán kỹ lưỡng — tận dụng khấu trừ thuế đầu vào, cải thiện hiệu quả quản lý chi phí để chia sẻ lợi ích với khách hàng.
• Nông dân, hợp tác xã cần theo dõi biến động giá và lựa chọn nguồn cung phân bón có uy tín, tránh mua sản phẩm quá chênh lệch giá.
• Trong ngắn hạn, biến động giá sẽ phụ thuộc vào cách doanh nghiệp triển khai chính sách; trong trung — dài hạn, hiệu quả của chính sách có thể được nhìn nhận rõ hơn qua cạnh tranh, đầu tư công nghệ và chất lượng phân bón trong nước.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua các kênh thông tin bên dưới để được tư vấn và nhận báo giá chi tiết. Với sản phẩm uy tín và dịch vụ tận tâm,CÔNG TY TNHH TM & DV TƯ VẤN PHƯƠNG THỊNH PHÁT cam kết mang đến sự hài lòng trọn vẹn cho Quý khách hàng.

CÔNG TY TNHH TM & DV TƯ VẤN PHƯƠNG THỊNH PHÁT

  Địa chỉ: 302/41 Trần Thị Năm, Phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12, Tp.Hồ Chí Minh

 Email: phanbonptp@gmail.com

  Hotline: 0913 333 423